تحقیق حاضر به بررسی رابطه راهبردهای یادگیری زبان دوم و فراگیری زبان عربی پرداخته و نقش رشته تحصیلی و جنسیت را در کاربرد این راهبردها مشخص نموده است. به این منظور، نخست از حدود 900 نفر از دانشجویان کارشناسی (ورودی 84-82) رشته های فلسفه و زبان و ادبیات عربی دانشگاههای تهران، الزهرا علامه طباطبایی، شاهد و امام صادق، تعداد 285 نفر به طور تصادفی برای پاسخ دادن به پرسشنامه راهبردهای یادگیری زبان دوم انتخاب شدند؛ سپس نمره خام کنکور زبان عربی و نمره دانشگاهی آنها (در دروس مکالمه و قرائت متون عربی)، استخراج و ضریب همبستگی آن با نمره پرسشنامه مقایسه گردید. این مقایسه نشان داد که بین راهبردهای یادگیری و توان بالقوه یادگیری زبان عربی همبستگی وجود دارد.برای اثبات پایایی پرسشنامه راهبردها، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید (a=0.73). آزمون t برای مقایسه میانگین نمره راهبردهای دانشجویان دختر و پسر و نیز مقایسه میانگین نمره آنها در دو رشته نشان داد که رابطه میان جنس و رشته تحصیلی نیز با راهبردهای یادگیری زبان، معنادار است (p≤0.05).

پیش از این، به نظر می رسید که اسکیزوفرنیا آسیبی به عملکرد شناختی نمی رساند، ولی اخیرا مشکل شناختی، هسته مرکزی تحقیقات اسکیزوفرنیا شده است. امروزه عقیده بر این است که عاقبت این بیماری ارتباط نزدیکتری با عملکردشناختی دارد تا با هذیان ها یا توهمات یا اختلالات عاطفی. آسیب های شناختی در اسکیزوفرنیا در برگیرنده عملکردهای اجرایی، حافظه کاربردی و جنبه های دیگر می باشند. سخن گفتن در بیماری اسکیزوفرنیا به وضوح تحت تاثیر قرار می گیرد. این آشفتگی در سخن گفتن خارج شدن از مسیر سخن، تغییر موضوع، بی ارتباطی کلام و نشانه های منفی مانند وقفه در سخن گفتن، فقر کلام و محتوا، و عاطفه سطحی را در بر می گیرد که مشخصه اسکیزوفرنیا هستند.

یادگیری یک زبان جدید در کنار زبان های اول، یعنی زبان های مادری را یادگیری زبان دوم می نامیم. شیوه های یادگیری زبان دوم بر حسب عواملی نظیر سن یادگیرنده، هدف یادگیری و نیز میزان مطلوب تسلط به زبان جدید تغییر می یابند. این مساله حایز نقش بزرگی است که آیا زبان جدید به صورت سنتی یا به عبارت دیگر حضور در کلاس درس و توسط دروس تعلیمی آموخته شود، یا بدون آن. بنابراین یادگیری زبان دوم به دو نوع هدایت شده و هدایت ناشده تقسیم می شود، در حالی که در یادگیری هدایت ناشده زبان دوم محوریت یادگیری بر روی ارتباط نزدیک و فعال با زبان دوم و یا افراد تکلم کننده آن زبان می باشد و در واقع امر یادگیری بصورت نامنظم و بدون سیستم انجام می پذیرد، در یادگیری هدایت شده زبان دوم این امر توسط دروس برنامه ریزی شده و دارای سیستم صورت می گیرد. در هنگام یادگیری زبان دوم باید واج شناسی و دستگاه صوتی زبان جدید (در کنار دیگر قسمت های تشکیل دهنده آن زبان جدید) یاد گرفته شود. در دستگاه صوتی با سه مرحله ورودی (Input)، پردازش (Verarbeitung) و خروجی (Output) مواجه هستیم. مقاله حاضر مبحث ورودی را که بیش از هر چیز به قدرت شنوایی فرد یادگیرنده بستگی داشته و در عین حال تحت تاثیر دانش زبانی او نیز می باشد، بردسی می کند و و فرآیندهای مختلف این پدیده را مورد مداقه و ارزیابی قرار می دهد.

با تغییرات در حوزه ی یادگیری زبان دوم، علاقه ی روزافزون به انجام تحقیقات انگیزشی مرتبط با کلاس های زبان دوم و خارجی، گسترش یافته است. با این حال، تاکنون پژوهش علمی ای درخصوص بررسی عوامل تاثیرگذار بر انگیزه ی یادگیری زبان فارسی (به عنوان زبان خارجی/ دوم) در میان فارسی آموزان غیرایرانی انجام نشده است. در این پژوهش، نخست بر اساس مدل سیستم های خودانگیزشی دورنی (2005)، و پژوهش های گاردنر و لامبرت (1972)، کلمنت (1980)، تاگوچی (2010)، پاپی (2010)، و ماگید (2011)، پیرامون انگیزش زبان آموزان، پرسش نامه ای 16 مولفه ای شامل 92 گویه برای فارسی آموزان آماده سازی گردید. سپس، 300 فارسی آموز زن و مرد، با ملیت های مختلف (و در بازه ی سنی 18-50 سال) از مراکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در قزوین، و دانشگاه علوم پزشکی تهران به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. در نهایت، روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم افزار پی ال اس مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی پایایی از سه معیار ضریب آلفای کرونباخ، ضریب پایایی ترکیبی و ضرایب بارهای عاملی استفاده شد و نتایح نشان داد که همه ی سازه ها از پایایی قابل قبولی برخوردار هستتد. همچنین روایی همگرایی قابل قبولی برای پرسشنامه به دست آمد. با روش فورنل و لارکر روایی واگرایی پرسشنامه نیز مورد تایید قرار گرفت. از آماره ی تی نیز به عنوان معیاری جهت بررسی معنی داری سوالات مربوط به هر سازه استفاده شد. و از آنجایی که این مقدار برای تمامی سوالات آماره ی تی بیش از 1. 96 می باشد، نشان از مطلوب بودن سوالات و در مجموع برازش مناسب مدل ساختاری است.

پژوهش حاضر از نوع کاربردی می باشد و به شناسایی راهبردهای یادگیری زبان فارسی (به عنوان زبان دوم) در میان فارسی آموزان خارجی می پردازد. راهبردهای یادگیری زبان عملکردهایی هستند که استفاده از آنها از سوی دانش آموز فرآیند یادگیری را آسان تر، سریع تر، لذت بخش تر و موثرتر ساخته، انتقال یادگیری به موقعیت های جدید را ممکن می سازد (آکسفورد، 1990). بر اساس پژوهش های مختلف، استفاده از این راهبردها در یادگیری مهارت های زبان تاثیر بسزایی دارد. در حوزه آموزش و یادگیری زبان انگلیسی و همچنین در زبان های مختلف راهبردهای یادگیری زبان مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته اند ولی در زبان فارسی به بررسی راهبردهای شناختی و فراشناختی (و اکثرا در میان فارسی زبانان) اکتفا شده است. لذا ضروری به نظر می رسید که در حوزه آموزش زبان فارسی (به عنوان زبان دوم) به خارجی ها نیز راهبردهای یادگیری شناسایی شوند. در این خصوص، پژوهش حاضر بر مبنای پرسشنامه راهبردهای یادگیری زبان آکسفورد (1990) انجام شد. ابتدا نسخه 50 سوالی پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه گردید. سپس طی یک آزمون آزمایشی و با استفاده از 30 فارسی آموز پایایی آن محاسبه شد. آلفاکرونباخ کل آزمون 0.80 بود. به دلیل پایین بودن میزان آلفاکرونباخ در برخی از بخش ها، اصلاحاتی در پرسشنامه صورت گرفت. بدین منظور، واژه های دشوار را در برخی سوالات (با توجه به نظر زبان آموزان) حذف و از واژه های آسان تری استفاده کردیم. لذا در پژوهش اصلی از پرسشنامه اصلاح شده استفاده گردید. در این خصوص، 156 فارسی آموز خارجی از دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) به پرسشنامه اصلی پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده به کمک نرم افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. نتایج نهایی پژوهش نشان داد که فارسی آموزان راهبردهای یادگیری زبان فارسی را گاهی (به طور متوسط) به کار می برند. همچنین طبق نتایج پژوهش می توان دریافت که فارسی آموزان برای یادگیری زبان فارسی (به عنوان زبان دوم) راهبردهای فراشناختی را بیشتر به کار می برند و از راهبردهای حافظه ای کمتر از راهبردهای دیگر استفاده می کنند.